Alpin (Avrupa) Stili Döşeme

Giriş:

Alpin stili döşememenin felsefesi mümkün olduğunca hafif ipleri kullanıp mümkün olan bütün sürtünme noktalarından ve olası başka sorunlarından uzak durarak döşeme yapmaktır. Bu “Yok Edilemez İp Tekniğinden” oldukça farklı bir yaklaşımdır ki bu teknikte daha basit bir döşeme ve sert aşınmaya dayanıklı ipler kullanılmaktadır. Buna göre alpin stili döşemenin amacı kayalardan uzak, serbest bir iniş sağlamaktır ve inişi mümkün oldukça rahat yapılacak şekle getirmektir. Eğer o inişi inerken Arnold Shwarzenegger gücüne ihtiyacınız olacaksa inişi bu şekilde döşememizinde bir yararı yoktur. Bunun sonucu olarak döşeme olarak ipin en iyi yerleştirileceği nokta ile mağaracının en kolay ilerleyebileceği noktalar arasında ödünler vermektir.

Döşemede Sürtünme Noktaları ve diğer Engellerden Kaçmak

Yukarda da ifade edildiği gibi döşeme, ipin sürtünme noktalarından uzakta serbest olarak asılı kalacak şekilde ayarlanmasıdır, ki burada sürtünme noktası ipin kayaya değdiği noktadır. Mağaracı mağaradan jumarları ile tırmanırken ip esnemekte ve çıkış hareketiyle birlikte hareket etmektedir. Eğer mağaracının üstünde kalan ip kayaya herhangi bir noktadan dokunursa, bu esneme hareketi kesici bir etki gösterecektir, ipin gerginliğide bu noktada çok çabuk bir ip aşınmasına sebep olucak ki bu da ölümcül sonuçlar doğurabilecektir. Dolayısı ile sürtünme noktalarından kaçmak özellikle ince ve aşınmaya karşı dayanıksız ipler kullanırken.çok önemlidir.

Önümüze çıkacak su düşüşleri (şelaleler), çıkışlar ve gevşek kayalar gibi başka engellerde, döşemeyi buna göre ayarlamamız gerekebilir. Örnek olarak, su seviyesinin değişken olduğu mağaralarda, döşeme şelalerde su seviyesinin yüksek olduğu şekle göre döşenmelidir.

İpin serbest olarak döşenmesi için ana hat için uygun bir yer seçilmesi yeterlidir. Anahattın kopması halinde emniyet olarak her zaman bir backup (yedek) döşemesi yapılmalıdır. Anahat ile backup arasında ki bağlantı, ki bu bağlantı genelikle inişin biraz gerisinden başlar, aynı zamanda ana hatta gelmek için göbek bağı takılarak bir emniyet bağlantısı olarak da kullanılabilir.

Döşeme için doğal bağlantılar veya boltlar (yapay bağlantı noktaları) kullanılabilir. Doğal bağlantıları kullanmak zamandan tasaruftur ama ipin serbest olarak inmesi için doğru noktada olmayabilirler. Genel olarak ana bağlantılar bolttur ama back-upyerleri o kadar kritik olmadığı için doğal bağlantı olarak tercih edilirler.

Bir inişin başında eğer serbest ip mümkün değilse, döşeme mümkün olduğunca serbest iniş verecek şekilde döşenir eğer bu da mümkün değilse daha aşağıda yeni döşeme noktaları seçilir veya deviyasyon (saptırmalar) yapılır. Döşeme bağlantısının yeniden yapılacağı noktalar inişin devamında ipin serbest inmesini sağlayacak şekilde yapılır. Genellikle mağara boyunca veya iniş boyunca birden fazla yeni bağlantı noktası veya daviyasyon kullanılır.

Dikey Mağaraların Araştırılması

Rush to the head of the pitch wooping and howling

Grasp as large a piece of rock as you can physically carry

Stand in absolute silence whilst heaving the monstrous rock over the pitch

Stand and count quickly (mentally, the number you finally get to before hearing the huge crash as your missile careers into timeless speleolothems below is treated as seconds-see below)

Multiply the number you arrived at above by itself and then by five, and Voila! you have your bullshit pitch length potential.

Bullshit wildly and enthusiastically to each other about the prospect of descending the 400m pitch you have just discovered

If you have no rope to descend the pitch multiply the length by two and return to the surface to tell your friends about it (they will automatically divide any length you give them by at least three- normally 5-6 would be more accurate)

Şok Yüklerinde Güvenli Olacak Döşeme

Döşeme üstünde şok yüklemesi ani bir şok yükü geldiğinde gerçekleşir. Bu normal iniş ve çıkış hareketinde verilen statik yüktenden farklıdır. Örnek olarak, çıkış sırasında mağaracının üstünde olduğu döşeme bağlantı noktasından koparsa, mağaracının üstünde kalan döşeme ip bağlantı noktasıyla mağaracı arasında gerildiği zaman şok yüküne maruz kalacaktır. Mağaracı düşmekte olduğundan, döşeme mağaracının çıkış hareketinde verdiğinden çok daha yüksek bir yüke maruz kalacaktır.

Düşme Katsayıları:

Döşemeye gelecek şok yükü düşme mesafesi ile düşen mağaracı ile bağlantı noktası arasında yer alan ipin uzunluğuna orantılıdır (ve tabi ki mağaracının ağırlığına). Bu orana düşme katsayısı adı verilir, düşük düşme katsayıları düşük şok yükleri, yüksek düşme katsayıları büyük şok kuvvetleri verirler. Şok yükünün büyüklüğünü yalnızca bu düşme katsayısı belirlemektedir. Diğer bir deyişle 10 metrelik bir düşüşte, 10 metrelik bir ip boşluğu varsa bunun ortaya çıkartacağı şok yükü 20 m’lik bir düşüşte 20 m’lik bir ip boşluğunun ortaya çıkartacağı çok yükü ile aynıdır, burda fark edileceği gibi düşme katsayısı 1’dir.

Şok yükleri bağlantı noktaları arasındaki gereksiz ip boşluğunu mümkün olduğunca iptal ederek azaltılabilir, bu olası düşüş mesafesini azaltacaktır. İnişin ilk başında ki ana bağlantı noktasıyla back-up bağlantı noktası arasında ipte hiç boşluk olmamalıdır. Ana bağlantı noktasının daha aşağısındaki bağlantı noktaları arasında bir miktar boşluk olması gereklidir, fakat bununda gerekenden fazla olmamasına dikkat etmek gerekir.

Statik İpler için Döşeme

Mağara ipleri tırmanma ipleri olan dinamik iplerden farklı olarak statik iplerdir. Bu demektir ki yük altında pek fazla esnemezler ve dolayısı ile yüksek düşme katsayılarına göre dizayn edilmemişlerdir. Bu esneme eksikliği şok yükün ip tarafından esneyerek emilmesi yerine döşemenin bağlama noktalarına iletileceği manasına gelmektedir. Mağara ipleri her zaman için çok yüksek düşme katsayıları yaratmayacak şekilde döşenmelidir. Eğer mağara içinde tırmanıyorsanız kullanacağınız ip 2’ye kadar düşme katsayılarında kullanılabilecek olan dinamik iptir.

Düşme katsayıların en yüksek olabileceği noktalar ana bağlantı hattın kopması durumunda yükü alacak olan back-up bağlantı noktalarıdır. Eğer bağlantı koptuğunda mağaracı bağlantı noktasının yakınlarındaysa düşme katsayısı 1 olabilir. Bu bağlantı noktaları arasında ki ip boşluğunu mümkün olduğu kadar azaltarak ve back-up bağlantı noktasının herzaman ana bağlantı noktasından yukarda olmasına dikkat ederek sağlanabilir.Ana bağlatı noktasının aşağısında ki bağlantılarda ip mesafesinin oldukça fazla olacak olmasından gerçekleşebilecek düşme faktörleri oldukça az olacaktır.

Bağlantı Noktaları Seçmek

Tahmin edilebileceği gibi güvenli bir döşeme için iyi bağlantı noktaları seçilmelidir. Bağlantı noktaları doğal olabilir, ki bu durumda sağlam ve iyi ses veren yerler seçmek, yapay olabilir, ki bu durumda onların yerinide dikkatler seçmek gerekir.

Doğal Bağlantı Noktaları:

En tipik doğal bağlantı noktaları, traverten oluşumlar, dikitler, kaya üstündeki delikler, büyük kayalar veya bir çatlakta sıkışmış taşlar olabilir. Perlon veya tellin bu doğal bağlantılar etrafına sarılmasından sonra bir maillon rapidle veya bir kilitli karabinle birleştirilirler. Bu noktaya ip bağlamak loop’lu bir düğüm, ki genellikle bu sekizli olur, ve bu da m.r. veya kilitli karabine takılır. Çelik tel genellikle uzun süre yerinde kalacak olan ve perlonu kesebilecek kayaların olduğu yerlerde kullanılır.

Teller tek başlarına back-up bağlantısı olarak kullanılmamalıdır, düşük şok absorbe etme özelliklerinden dolayı bir perlonla beraber kullanılmalarında fayda vardır. Bu sayede eğer tel koparsa şok yükünü perlon alacaktır. Bu turistik girilecek mağaralarda abartılı gözükebilir fakat araştırma amacıyla gidilecek mağaralarda özellikle mağara uzun süre döşeli kalacaksa oldukça akıllıca bir yöntemdir.

Perlon kullanımına alternatif bir yaklaşım da ipin doğal bağlantıya direk bağlanmasıdır. Fakat bu kalıcı döşemelerde eğer bağlantı noktası keskin ise ipin sürütünmesinden dolayı ip için aşındırıcı olabilir.

Bağlantı yapılacak bir doğal bağlantı seçilmesi tabi ki kritik bir seçimdir. Bir çok defa girilmiş mağaralarda bu pek bir sorun olmayabilir, sağlam olmayan bağlantılar daha önce kullanıldıkları için elenmiş olabilirler, sağlam olup kullanılanlar ise üstünde ki bağlantı izlerinden anlaşılabilirler. Az girilen mağaralarda ise kendi yargılarımızı kullanmak zorunda kalırız. Kullanacağımız bir bağlantı noktasına iyi bir tekme atmak hiç de fena bir fikir değildir, böylece bir noktaya kadar sağlam olup olmadığını anlayabiliriz. Kaya içindeki deliklerin ve çıkıntıların kaya gibi ses verdiklerine ve çatlak olmadıklarına emin olmalıyız. Bağlantı yapacağımız büyük kayaların geniş olduklarına ve yerlerine sağlam oturup oturmadıklarının kontrol etmeliyiz, kayayı ayağımızla itmemiz onun yerine iyi oturup oturmadığını anlamamıza yardımcı olabilir. Travertenlere (oluşumlara) bağlantı yaparken onların kalsit olduğunu ve kireç taşından yumuşak olduklarını hatırlamalıyız, onların kullanımında özellikle sağlam olduklarını kontrol etmeliyiz. Çamur üstündeki traverten oluşumlara dikkat etmeliyiz; aslında sağlam gözükebilirler ancak zemin ile hiç bağlantıları yoktur.

Mark on "Other Natural belays:"

...At a push one may rig directly into ones friends harness, at first glance this may seem to be dangerous and foolhardy, but just think about it for a moment, a pitch onto which you can only just get is hardly likely to be large enough to allow your friend to be pulled through, especially when they are flailing about wildly to avoid themselves being pulled down the pitch after you. This technique has proven especially useful in really shitty rock and when you've just run out of bolts, or even worse just dropped all the bloody things out of the bolting kit down the pitch...

Boltlar:

Bir çok defa girilmiş bağlantılarda bolt çakmanıza gerek yoktur. Bolt çakılması gereken yere zaten daha önceden çakılmıştır. Daha önce bir çok kez girilmiş bir mağarada eğer olması gereken bir yerde bolt göremiyorsanız yakında bir yerde mutlaka bir doğal bağlantı vardır. Bunun yanında bir mağarayı ilk defa keşfetmeye gidiyorsanız muhtemelen bolt çakmanız gerekecektir.

Yeni boltları çakarken boltun ve dolayısıyla döşemenin yerine sizin karar verme avantajınız vardır. Bir bolt çakmadan önce göz önüne almanız gereken ipin serbest olarak aşağıya inmesi ve döşeme üstünden geçişin mağaracı için kolaylığıdır. Bir kaç noktadan ip sarkıtarak inişin aşağısını kontrol etmek bu konuda size yardımcı olacaktır. Ayrıca boltu iyi bir kaya sesi veren noktaya çakmakta önemlidir. Bu çatlaklardan, tarvertenden ve ayrı bloklardan kaçıp, bir duvara ait olan kaya parçasına çakmanızdır..

Mağaralarda kullanabileceğimiz bir kaç çeşit bolt vardır. Bunlardan en çok kullanılanı 8 mm’lik iç çapı olan kendi kendine delen ve genişleyen bolt tipidir. Bunun yanında reçineli boltlar ve P-tipi boltlar giderek, özellikler sıkça girilen mağaralarda daha fazla popüler olmaktadır. Reçineli boltları kullanmak için kaya matkapları gerekmektedir. Kendi kendine delebilen boltlar el yardımıyla kullanılabildikleri için mağaracılar tarafından özellikle tercih edilmektedirler.

Boltlar çakılacakları yüzeye dik olarak yerleştirilmelidirler. Bolta genişletme konisini koyup sabitlemeden önce bolt çekicinin önüyle boltun etrafında ki ufak tümsekleri kayadan temizlemek gerekmektedir, bu hanger’ın yüzeye düz ve tam olarak basabilmesi için gereklidir. Eğer bolt çakılırken kayadan parçalar koparsa bu noktayı iptal edip başka bir noktaya bağlantı yapılmalıdır.

Bolt bir çivi ve koniden oluşmaktadır. Bolt içinde hanger’ı vidalamak için dişleri olan bir çivi şeklindedir. Bu ilk önce bolt driver’ına vidalanmaktadır. Çivinin öteki yüzü kayada delik açabilmek kesici dişlere sahiptir. Bolt çakılırken ilk başta hafif darbelerle izi oluşturmak gerekmektedir, yoksa deliğin kenarları tahrip olabilir. Bu işlem sırasında boltun dişlerinin kayaya tam olarak dik girdiğine emin olmak gerekir ve bu konumdayken hafifçe çekiçle vurulur ve aynı zamanda driver hafifçe saat yönünde çevrilir. Bu sırada düzenli aralıklarla bolt dışarı çekilerek deliğin içerisindeki kaya tozu dışarı üflenir, aynı işlem boltun içindeki tozu dışarı atmak için bolt driverının arkasına vurarakta gerçekleştirilir. Delinen delik ,bolt çivisi duvarın dış yüzeyinden 1-2 mm daha içerde olana kadar, (bu seviye driver’ın üzerinde işaretlenmiştir) devam edilir. Bu noktada deliğin içersi son bir defa daha temizlendikten sonra çivinin ucuna koni konarak deliğe sokulur ve driver’a birkaç defa daha vurarak çivinin delikte genişlemesi sağlanır, böylece çivi duvara sabitlenmiş olur. Artık driver’ı çivinin arkasından sökerek hanger’ı çiviye vidalıyabiliriz.

Bu arada çekiçle çivi genişletilirken dikkat edilecek nokta, çivinin dış yüzeyinin duvarla aynı seviyeye kadar çakılması gerektiğidir. Ayrıca dikkat edilecek başka bir noktada iki boltun bir karış mesafeden daha yakın olmamasıdır.

Diğer Yapay Bağlantı Noktaları:

Pitonlar, heksantrikler ve somunlar başka bağlantı yardımcılarıdır. Pitonların kullanımında dikkat edilmesi gereken yükün pitonun eksenin kaya dik olduğu konumda verilmesidir. İdeal olarak piton çatlağa tam olarak girmiş olmalı ve yalnızca kafası görünüyor olmalıdır. İp buraya bir mr ve kilitli karabinle bağlanabilir.

Heksantrikleri sıkışmış kayaların küçük çatlaklara kendimiz tarafından yapılmış şekli olarak düşünebiliriz. Bu tip bağlantının gücünü onlara bağlı olan elin veya ipin gücünden çıkarabiliriz, ama genel kural olarak küçük boyuttaki heksantriklerle somunlar diğer bağlantı şekillerinden daha zayıflardır. Bu şartlar altında bile güçleri, kısmen yüklenecekleri için deviyasyon ve o kadar hassas olmayan döşemeleri yapmaya uygundur. Somunların bağlantısında kullanacağımız teller de şok yükleri için oldukça uyundur.

Uygun çatlaklarda yayla kurulan kam’ların kullanılmasıda uygundur, fakat bu tip alet jumar çıkışı gibi hareketlerde çatlağın içinde yürüme eğilimleri vardır. Ayrıca fiyatların çok pahalı olması da başka bir olumsuzluktur. Tırmanış yardımcıları olarak kullanılmaları daha uygundur, ki bu iş için mükemmeldirler.

Y-Bağlantıları:

Y-bağlantıları kullanılarak iki bağlantı noktası arasında yükler bölüştürülebilir. Bu ana hatlar ve devamındaki bağlantılarda inişin serbest hatta yönlendirmesindede yardımcı olabilirler. Örnek olarak bir inişin başlangıcındaki dar bir koridora karşılıklı olarak yapılacak iki bağlantı noktasıyla bir Y-bağlantı inişin serbest bir şekilde ortadan yapılmasını sağlayabilir. Bu inişin tek bir noktadan yapılmasında bir sürtünme noktası muhtemelen oluşurdu. Bunun dışında bu bağlantıların kullanılmasının başka bir yararı da, yükün iki kolda da olmasından dolayı, bağlantı noktalarından birisinin kopması durumunda bile diğer kol gergin olacağından (diğer bir deyişle düşme katsayısı 0’ a çok yakın olacağından) şok yükü çok az olacaktır. Y-bağlantılarda kollar arasında ki açı ideal olarak 90 dereceyi geçmemelidir. 120 dereceden daha fazla olan açılarda bağlantı noktaları dikey bir yükün vereceği yükten daha fazla bir yükle yüklenmektedirler. Y-bağlantılarda kullanılacak en başlıca düğüm çift sekizlidir, fakat çeşitli bow-line tiplerininde kullanılması mümkündür. Alternatif olarak bağlantı noktalarından perlonlar getirerek tek bir noktadan da bağlanabilir. Bu tip bir bağlantı yapılırsa dikkat edilecek nokta bunlardan birtaneainede bir kopma olursa otomatik olarak diğerininde sorun çıkarmayacak şekilde yapılmasıdır.

Döşeme Prosedürü:

Döşeme esas olarak malzemenin dışarıda toplanıp çantalamasıyla başlar. İdeal olan her iniş için gerekli olan miktarda ip alıp onların çantalanaması şeklinde gerçekleşir, fakat yeni bir mağara araştırılıyorsa bu tabii ki mümkün değildir. Burada en önemli çantaya konan her ipin ucunun düğümlü olmasıdır. İpi çantaya ilk önce düğümlü tarafı gelecek şekilde koyun, döşeme için ipin balyalı olmasındansa açık olarak çantalanması daha avantajlıdır.

İnişin başlangıcına geliken back-up bağlantınızı bir bow-line, sekizli veya dokuzlu yardımıyla yapın. İpe desandörünüzü bağlayın ve kitleyin, daha sonra inişin başlangıcına gidin ve kilidi açın. Ekstra güvenlik olarak ipe jumarınızıda takabilirsiniz. Şimdi ana hat için uygun bir yer aramaya başlayabilirsiniz, bu bir doğal bağlantı, bir bolt veya serbest hattı sağlamak için bir Y-bağlantı olabilir. Desandörünüzden çıkan ipi uygun bir düğüm vasıtasıyla ana bağlantı noktasına bağlayınız. Uzun göbek bağınızı back-up bağlantısında ana hatta giden ipe takın, desandörünüzü çözün ve ana bağlantı ile back-up arasındaki ip fazlasını düğümden alın. Desandörünüzü ana hatta bağlayın , göbek bağınızı alıp aşağıya inmeye başlıyabilirsiniz.

Bütün ipi çantadan çıkarmanıza gerek yoktur. İnişi döşemenize yetecek kadar çıkartarak inmeye devam edin. Siz inmeye devam ederken ip kendiliğinden çantadan çıkacaktır. Bu tekniğe “örümcek adamlama” denir, uzun ve geniş ipin aşağıda ne durumda olduğunu göremediğiniz inişler için çok iyi bir fikirdir.

Yukarda anlatılanlar genel olarak inişin sonuna ulaşmak için yeterlidir, fakat bazen sürtünme noktası, su düşüşü (şelale) ve gevşek kayalara rastlandığınıda yeni bağlantı noktaları veya deviyasyonlar yapmak gerekebilir. Bunlar aşağıda tarif edilmişlerdir.

Yeni Bağlantı Noktasını Döşemek

İniş sırasında bir sürtünme noktasına veya başka bir engele rastladığınızda, bir miktar daha inmeye devam ederek size bir serbest iniş sağlayacak yeni bir bağlantı noktası arayın. Bu bağlantı noktasına veya karşı duvara ulaşmak için bir travers kurmanız veya pandül atmanız gerekebilir. Eğer bir bolt çakmanız gerekiyorsa, geçici olarak bağlayacağınız bir perlon siz bolt çakarken o noktada tutmaya yarayabilir, veya bu işlem için bir gout d’eau kullanabilirsiniz.

Bağlantı noktasını hazırladıktan sonra desandörünüzden çıkan ipi uygun bir düğümle karabine bağlayın. Herkesin döşemeyi geçebileceği kadar loop bırakın, bazı desandörlerin sizinkinden daha fazla ipe ihtiyacı olabileceğini unutmayın. Bağlantı noktasını geçin ve inmeye devam edin.

Boşlukta duran bir bağlantı noktasında mağaracıların kısa göbek bağlarını çıkarmak için yükselmelerini sağlayacak normalden daha fazla bağlantı loop’u bırakmanız gerekebilir, bu döşemede istenmeyen bir ip boşluğu yaratabilir. Buna alternatif bağlantı noktasına bi perlon bağlamak veya ip fazlasına bir düğüm atmak olabilir.

Bir deviyasyonun döşenmesi:

Sürtünme noktasına erişildiğinde ipi sürtünme noktasından uzağa çekecek ve bir serbest inişe daha uygun bir noktaya yönelmesine uygun bir bağlantı noktası bulunur ve bu noktaya deviyasyon bağlanır. Deviyasyon bağlantısı yapıldıktıktan sonra ipin daha aşağıda tekrar sürtünüp sürtünmediği kontrol edilmelidir.

Bütün diğer döşeme bağlantılarından farklı olarak deviyasyonlar yükü bağlantı noktalarına aşağıya doğru değil yana doğru verirler, bu durumda bağlantı noktasından deviyasyonun böyle bir yan yüklemede çıkmayacak tarzda olduğuna dikkat edin. Bazı durumlarda dikitler (oluşumlar) deviyasyon bağlantısına, perlonun yürümesinden dolayı, uygun olmamaktadırlar.

Deviyasyonun yapılmasında, iniş sırasında deviyasyon bağlantısını yapın, deviyasyonun karabinini ipe takın ve inmeye devam edin.

Eğer deviyasyon zemine değmeden önceki son döşeme ise ipin sonunu bir yere bağlamak iyi bir fikirdir bu sayede ipin karabinin içinden geçip çıkmasını engellemiş oluruz.

Döşeme Sırasında İpin Yeteri Kadar Uzun Olmaması Durumu:

Döşeme yaparken bazen zemine varmadan ipin bittiği olmuştur. Bu durumda ipin sonundaki düğüme kadar inmişsiniz demektir, eğer ipin ucunda bu düğüm yoksa başınız dertte demektir.

Bu durumda, inişten çıkışa geçip biraz yükselmeniz gerekmektedir. Bu noktada başka bir ipi üstünde olduğunuz ipin ucuna bağlamak için birkaç düğüm vardır; bunlardan birincisi çiftli balıkçı düğümüdür, fakat bu düğümün bir dezavatajı çözürken çok zor açılmasıdır. Bir başka düğüm ise loop’lu bir sekizliyi üstünde olduğunuz ipe atıp, buna ekleyeceğiniz ipi bu sekizlinin içinden devam ettirmektir. Bu sayede düğümü geçerken emniyet bağlantısı yapabileceğin bir düğümde elde edilmiş olunur. Bu yöntemler sayesinde düğüm geçilip inişe devam edilebilinir.

Diğer bir çözüm de, iki ipi bir bağlantı noktasında birleştirmektir. Burada dikkat edilecek nokta üstünde olduğunuz ipin bir ucunu karabine bağladıktan sonra aşağı inen fazlasını,yanlışlıkla birisinin burdan inmeye devam etmemesi için düğümleyip balya yaparak bolta asmaktır. Ayrıca ipleri düğümlerinin looplarının içinden geçirip bağlamak yalnızca karabinden geçirip bağlamanın yanında ekstra bir tedbirdir.

Tabii her zaman yukarı çıkıp daha uzun bir ip almak isteyebilirisiniz ama bu kısıtlı malzeme yüzünden her zaman iyi bir fikir olmayabilir.

Pandül Döşemesi:

Pandül yatayda normalden daha fazla ilerlenerek yapılması gereken bağlantı noktaları için kullanılan bir yöntemdir. Pandüller başka durumlarda da kullanılabilir. Örnek olarak, kaçnılması gereken engellerde, erişilmesi zor yerlerde veya bir tırmanışı engelleyecek kestirmelerde kullanılabilir.

Rigging pendules can be exciting!

Bir pandülü nasıl döşeyeceğeniz, neden pandül kullanarak döşemeyi yaptığınıza bağlıdır. Örnek olarak, eğer hattının çok uzağında ki bir galeriye ulaşmak istiyorsanız. Eğer bir geçide aşağıdan tırmanmak istemiyorsanız, geçitle aynı seviyeye kadar inip kayalara tutunarak, duvar yürüyerek veya koşarak giderek daha büyüyen bir sallanma hareketi yaparak, (bir çocuğun salıncakta sallanması gibi) istediğimiz noktaya ulaşabiliriz. Ulaştığımız noktada bir bağlantı yaparak bu döşemeyi kalıcı hale getirebiliriz. Bu tip döşemelerde ipte yeterli boşluk bırakmak oldukça önemlidir, bu sayede ipte geçit seviyesine kadar inip daha sonra kendilerini geçidin başına çekebilsinler. Bir şelaleden kaçmak isterken de bu yöntem kullanılabilir, kayalardan kendimizi çekerek veya duvarda koşarak bağlantıyı yapmak istediğimiz noktaya ulaşabiliriz.

Bazı durumlarda istenilen noktaya ulaşmak içinde pandül kullanılabilir. Örnek olarak bir inişi küçük bir çıkış takip ediyorsa, normal olarak ilk önce inişin sonuna gelinmeli daha sonra bu çıkış tırmanılmalıdır. Pandül buna bir alternatif sunmaktadır. Halbuki pandül vasıtasıyla bu çıkış çıkılabilir. Burada dikkat edilecek olan bir sonra gelen için bağlantıda yeteri kadar boşluk bırakmaktır. Aynı yöntem, cadı kazanlarını (havuzları) geçmekte kullanılabilir.

Travers kurulması

Bazı pandül hareketiyle geçilemeyen ve geçilmesi kolay olmayan göllerde, travers germek gerekebilir. Bu durumda üst ve alt bağlantı noktaları arasında, panül ipinin yanında, gergin bir ip gerilir. Pandül atılması mümkün olmayan durumlarda bu döşemeyi yapabilmek için ilk mağaracının suya girmesi gerekebilir.

Bu gergin ip bağlantılara çok fazla yük bindirdiği için bağlantıların özellikle sağlam olması gereklidir, ve tercihen de pandül ipinden ayrı bir noktaya bağlı olmalıdır. Burada göz önünde tutulması gereken nokta gergin ipin yatay durumu artıkça bağlantılara verdiği yükün ve ipin gerginliğinin arttığıdır.

Takıl-Geçler:

Bazen yatayda geçişler için hatlar kurulması gerekmektedir ve bunlara takıl-geç adı verilmiştir. Genel olarak kullanım yerleri, inişlerin başında inişler yaklaşmak içindir. Birçok durumda basit takıl-geçler mağaracıların yürürken göbek bağlarını taktıkları döşemelerdir. Bu tanımlarıyla, inişlere yaklaşmada kullanılan back-up bağlantılarıyla aynı felsefededirler. Basit takıl-geçler (kısa olanlar) yalnızca başlangıç ve bitiş bağlantı noktalarından oluşabilir, fakat uzun olanlarda ipteki boşluğun alınması ve ipin takıl-geç hattından daha aşağıya düşmemesi için birçok bağlantı noktası kullanılabilir.

Tyrolean Traverse

Bazı takıl-geçler emniyet olmanın yanında, zor yatay geçişlerde yükü taşımaları amacıyla gergin yapılırlar, ayrıca bol bir hatta emniyet olarak da döşenmektedir.

Toplama:

Genel olarak toplamada, çıkışı en son yapan mağaracı deviyasyonları, bağlantı noktalarını geçtikten sonra toplar, çıkışın üstüne geldiği zamansa ipleri yukarı çeker. Mağaracı çıkışın üstüne ana hattı toplarken mutlaka emniyetini back-up hattından almalıdır. Malzeme çantalara konup, mağaradan çıkartılabilir.

Derin ve genel olarak dikey olan mağaralarda ipleri birbirine bağlayıp yukarı çekmek daha verimli bir metoddur. Yukarı çekilen ipe her yeni toplanan ip bağlanır. Herkes çıkışı çıktıktan sonra bütün ip bir sonra ki inişin başına götürülür. Çok uzun çıkışlarda ipin herhangi bir yere sıkışmaması için ipler yukarı çekilirken hatta duran mağaracılar ipi kontrol edebiliriler.